Zielona herbata od wieków cieszy się uznaniem za swoje prozdrowotne właściwości. Wielu zastanawia się jednak, czy zielona herbata ma działanie pobudzające, podobnie jak kawa. Odpowiedź na to pytanie jest niejednoznaczna, ale warto zgłębić temat, aby lepiej zrozumieć jej wpływ na nasz organizm.
Jakie właściwości ma zielona herbata?
Zielona herbata pochodzi z liści krzewu Camellia sinensis, które po zbiorze są poddawane działaniu pary wodnej, a następnie suszone. Proces ten zapobiega fermentacji, co odróżnia ją od czarnej herbaty. Dzięki temu zielona herbata zachowuje swoje dobroczynne związki polifenolowe, takie jak flawonoidy i katechiny. Główną substancją aktywną jest galusan epigalokatechiny (EGCG), znany z silnych właściwości antyoksydacyjnych.
Regularne spożywanie zielonej herbaty może pomóc w obniżeniu poziomu „złego” cholesterolu LDL, jednocześnie podnosząc poziom „dobrego” cholesterolu HDL. Wpływa także korzystnie na metabolizm tłuszczów i może wspierać prewencję chorób serca oraz cukrzycy typu 2. Ponadto, polifenole zawarte w zielonej herbacie mają działanie przeciwzapalne i przeciwdziałają procesom starzenia się organizmu.
Czy zielona herbata pobudza?
Jednym z często zadawanych pytań jest to, czy zielona herbata działa pobudzająco. Odpowiednikiem kofeiny w herbacie jest teina, która również ma działanie stymulujące. W 200 ml zielonej herbaty znajduje się około 30-50 mg teiny. Dla porównania, filiżanka kawy może zawierać od 50 do 80 mg kofeiny.
Choć ilość teiny w zielonej herbacie jest mniejsza niż w kawie, to jej działanie jest bardziej subtelne i trwa dłużej. Dzieje się tak dzięki obecności L-teaniny, aminokwasu, który wydłuża działanie teiny i zapobiega gwałtownym spadkom energii. Dlatego, choć zielona herbata może pobudzać, nie powoduje takiego uczucia roztrzęsienia jak kawa.
Jak parzyć zieloną herbatę, aby pobudzała?
Aby uzyskać pobudzający efekt z zielonej herbaty, należy ją odpowiednio parzyć. Kluczem jest zalanie liści wodą o temperaturze 60-80°C i parzenie przez 2-3 minuty. To właśnie w tym czasie uwalnia się teina, która łączy się z garbnikami, tworząc energetyzujący napar.
Ważne jest, aby nie przedłużać tego czasu, ponieważ dłuższe parzenie zmienia właściwości herbaty na bardziej relaksujące. Zielone herbaty można parzyć nawet trzykrotnie, ale pobudzający napar uzyskamy tylko za pierwszym razem. Warto pamiętać, że różne odmiany zielonej herbaty mogą mieć różne właściwości pobudzające.
Odmiany zielonej herbaty i ich działanie
Zielona herbata występuje w wielu odmianach, z których każda ma unikalne właściwości. Dla osób szukających mocniejszego pobudzenia poleca się szczególnie matchę i senchę. Matcha to sproszkowana forma zielonej herbaty, która jest znacznie silniejsza niż tradycyjne liściaste herbaty. Dzieje się tak dlatego, że podczas jej spożywania konsumuje się całe liście, a nie tylko napar.
Sencha, z kolei, jest jedną z najpopularniejszych odmian liściastej zielonej herbaty i również charakteryzuje się wysoką zawartością teiny. Obie te odmiany są doskonałą alternatywą dla kawy, oferując bardziej zrównoważone i przedłużone działanie pobudzające.
Matcha
Matcha uprawiana jest w zacienieniu, co zmusza krzewy herbaciane do wzmożonej produkcji składników odżywczych, w tym kofeiny. Dzięki temu matcha działa nawet dziesięciokrotnie mocniej niż zwykła herbata liściasta. Kombinacja kofeiny i L-teaniny zapewnia tzw. „energię zen” – połączenie koncentracji i skupienia.
Sencha
Sencha to japońska zielona herbata liściasta, która również jest bogata w teinę. Parzona w odpowiedni sposób, zapewnia działanie pobudzające podobne do kawy, ale bez typowych dla niej skutków ubocznych, takich jak roztrzęsienie czy nerwowość. Sencha jest idealna dla tych, którzy szukają delikatnego, ale skutecznego pobudzenia.
Jak wpływa zielona herbata na zdrowie?
Oprócz działania pobudzającego, zielona herbata ma wiele innych korzystnych właściwości zdrowotnych. Regularne spożywanie naparu może wspierać układ sercowo-naczyniowy, dzięki poprawie funkcji nabłonka oraz rozszerzaniu naczyń krwionośnych. Obecne w herbacie związki antyoksydacyjne pomagają w zwalczaniu wolnych rodników, które mogą prowadzić do uszkodzeń komórek i rozwoju chorób.
Warto również wspomnieć o działaniu bakteriobójczym zielonej herbaty. Płukanie jamy ustnej naparem z tej herbaty może zmniejszyć liczbę bakterii odpowiedzialnych za próchnicę zębów oraz obniżyć kwasowość jamy ustnej. Działanie to sprawia, że zielona herbata jest nie tylko napojem, ale także naturalnym środkiem wspomagającym higienę jamy ustnej.
Wskazówki dotyczące spożycia zielonej herbaty
Aby cieszyć się pełnym spektrum korzyści zdrowotnych zielonej herbaty, zaleca się spożywanie jej regularnie, ale w umiarkowanych ilościach. W badaniach naukowych wykazano korzystny wpływ po wypiciu 2-3 filiżanek dziennie. Należy jednak pamiętać, że nadmierne spożycie może prowadzić do negatywnych skutków, zwłaszcza u osób wrażliwych na kofeinę.
- Pić 2-3 filiżanki dziennie dla optymalnych korzyści zdrowotnych.
- Unikać dodawania cukru i mleka, aby nie zwiększać kaloryczności naparu.
- Pamiętać o odpowiednim czasie parzenia, aby uzyskać pożądane właściwości.
- Nie spożywać na pusty żołądek, aby uniknąć podrażnienia.
Co warto zapamietać?:
- Zielona herbata zawiera 30-50 mg teiny w 200 ml, co daje subtelne i długotrwałe działanie pobudzające.
- Regularne spożywanie zielonej herbaty może obniżyć poziom cholesterolu LDL i wspierać zdrowie serca oraz metabolizm tłuszczów.
- Odpowiednie parzenie (60-80°C przez 2-3 minuty) jest kluczowe dla uzyskania pobudzającego efektu.
- Matcha i sencha to odmiany zielonej herbaty o wysokiej zawartości teiny, idealne jako alternatywa dla kawy.
- Zaleca się picie 2-3 filiżanek dziennie, unikając nadmiernego spożycia, które może prowadzić do negatywnych skutków zdrowotnych.
